ឆ្នាំ ២០២៤ វៀតណាមនាំចូលកៅស៊ូធម្មជាតិជិត ១លានតោន ពីកម្ពុជា មានតម្លៃជាង ១,២ ពាន់លានដុល្លារ

ឆ្នាំ ២០២៤ វៀតណាមនាំចូលកៅស៊ូធម្មជាតិជិត ១លានតោន ពីកម្ពុជា មានតម្លៃជាង ១,២ ពាន់លានដុល្លារ

ភ្នំពេញ៖ នៅឆ្នាំ២០២៤ វៀតណាមបាននាំចូលកៅស៊ូធម្មជាតិជិតមួយលានតោនពីកម្ពុជា ឬជាង ៦៤% នៃការនាំចូលសរុបរបស់វៀតណាម ដែលមានតម្លៃជាង ១,២ ពាន់លានដុល្លារ។ បរិមាណនាំចូលពីកម្ពុជាស្ទើរតែស្មើនឹងផលិតកម្មក្នុងស្រុករបស់ប្រទេសវៀតណាម។ នេះ បើតាមទិន្នន័យគយរបស់វៀតណាមដែលបង្ហាញនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការ OXFAM។

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានស្តីពីការលើកកម្ពស់ផលិតកម្មកៅស៊ូ ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគនៅកម្ពុជា និងវៀតណាម ប្រកបដោយនិរន្តរភាពរបស់ Oxfam​ នៅថ្ងៃទី២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥បញ្ជាក់ថា ប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសកម្ពុជា មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធ តាមរយៈការវិនិយោគ និងពាណិជ្ជកម្មកៅស៊ូធម្មជាតិ។

ប្រភពដដែលនេះ បន្តថា ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាគោលដៅដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ប្រទេសវៀតណាមសម្រាប់ការវិនិយោគលើផលិតកម្មកៅស៊ូធម្មជាតិ និងជាអ្នកនាំចេញកៅស៊ូធម្មជាតិដ៏សំខាន់របស់វៀតណាម។ ក្រុមហ៊ុនកៅស៊ូវៀតណាម (Vietnam Rubber Group JSC) គឺជាអ្នកវិនិយោគឈានមុខគេនៅក្នុងកៅស៊ូធម្មជាតិនៅកម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នមានគម្រោងវិនិយោគចម្ការកៅស៊ូចំនួន ១៦ លើផ្ទៃដីជិត ៩០០០០ ហិចតា និងរោងចក្រកែច្នៃចំនួន ៧ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុនវៀតណាមផ្សេងទៀត ទាំងរដ្ឋ និងឯកជនបានវិនិយោគលើផលិតកម្មកៅស៊ូធម្មជាតិនៅកម្ពុជាផងដែរ។

បើតាមប្រភពដដែល ប្រទេសចិន គឺជាទីផ្សារនាំចេញដ៏សំខាន់បំផុតរបស់វៀតណាមសម្រាប់កៅស៊ូធម្មជាតិ ។ ភាគច្រើននៃកៅស៊ូធម្មជាតិដែលផលិតនៅវៀតណាម និងនាំចូលពីកម្ពុជា ត្រូវបាននាំចេញទៅប្រទេសចិន។ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ វៀតណាមបាននាំចេញកៅស៊ូធម្មជាតិ ១,៤៥ លានតោនទៅកាន់ប្រទេសចិន ដែលមានតម្លៃ ២,៤ ពាន់លានដុល្លារ។

ប្រភពដដែលបន្ថែមថា ទីផ្សារនាំចេញសំខាន់ៗផ្សេងទៀតរបស់វៀតណាមរួមមានសហភាពអឺរ៉ុប អាមេរិក កូរ៉េ និងជប៉ុន។ ខណៈពេលដែលមិនមានព័ត៌មានដែលអាចរកបាន ប្រសិនបើកៅស៊ូធម្មជាតិពីវៀតណាមដែលនាំចូលទៅប្រទេសចិនទទួលបានផ្លូវទៅកាន់សហភាពអឺរ៉ុប និងទីផ្សារផ្សេងទៀតនោះ មានការសិន្និដ្ឋានថាផ្នែកនៃការនាំចូលរបស់ចិនត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារទាំងនេះនៅក្នុងផលិតផលចុងក្រោយកៅស៊ូដូចជាសំបកកង់ និងផលិតផលផ្សេងៗទៀត។

ទីផ្សារអ្នកប្រើប្រាស់សំខាន់ៗដូចជាសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងទទួលយកតម្រូវការតឹងរ៉ឹងកាន់តែខ្លាំងឡើងលើភាពស្របច្បាប់ និងគ្មានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើទាក់ទងនឹងផលិតផលដែលនាំចូលទៅក្នុងទីផ្សារទាំងនេះ។ នៅឆ្នាំ ២០២៣ សហភាពអឺរ៉ុបបានអនុម័តបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ (EUDR) ដែលហាមឃាត់ផលិតផលចំនួន ៧ រួមទាំងកៅស៊ូ ប្រសិនបើការផលិតផលិតផលទាំងនេះបណ្តាលឱ្យមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។ អ្នកនាំចូលក្នុងសហភាពអឺរ៉ុបត្រូវបានទាមទារដើម្បីធានាថាផលិតផលរបស់ពួកគេស្របច្បាប់ និងគ្មានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។ ផលិតផលត្រូវតែអាចតាមដានត្រឡប់ទៅដីជាក់លាក់នៃដីដែលពួកគេត្រូវបានដាំដុះ។ គេរំពឹងថាការបង្កើនភាពស្របច្បាប់ និងតម្រូវការនិរន្តរភាពនឹងត្រូវបានអនុម័តយ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងទីផ្សារសំខាន់ៗនាពេលអនាគត។

លោក Phan Tran Hong Van តំណាង សមាគមន៍កៅស៊ូវៀតណាម (VRA) មានប្រសាសន៍ថា “ក្រុមហ៊ុនវៀតណាមដែលកំពុងប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម និងក្នុងប្រទេសផ្សេងទៀត រួមទាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កំពុងចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ក្នុងការអនុលោមតាមតម្រូវការទីផ្សារ។ EUDR បង្ហាញទាំងឱកាស និងបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់វិស័យកៅស៊ូរបស់យើង។ ក្រុមហ៊ុនដែលមានធនធាន និងមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំនៅក្នុងស្តង់ដារគ្រប់គ្រងគុណភាព និងបរិស្ថាននឹងមានអត្ថប្រយោជន៍ធៀបនឹងក្រុមហ៊ុនដែលគ្មាន។ ម៉្យាងទៀត ខ្សែច្រវ៉ាក់ផ្គត់ផ្គង់បច្ចុប្បន្នគឺស្មុគស្មាញណាស់ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងពាណិជ្ជករជាច្រើនកំរិត និងអកសិកខ្នាតតូចជាច្រើន ” ។

បើតាមលោកប្រសាសន៍របស់លោក Phuc To មកពីអង្គការ Forest Trends “លក្ខណៈអន្តរទំនាក់ទំនងនៃផលិតកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មកៅស៊ូធម្មជាតិ ក្នុងតំបន់មេគង្គ និងជាពិសេសរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ធ្វើឱ្យមានភាពស្មុគស្មាញដល់ខ្សែច្រវ៉ាក់ផ្គត់ផ្គង់។ វៀតណាមដើរតួនាទីពិសេសមួយក្នុងការផលិត និងពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគទៅក្នុងកៅស៊ូធម្មជាតិក្នុងតំបន់។ គំរូផលិតកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែនបច្ចុប្បន្នរបស់កៅស៊ូធម្មជាតិរវាងវៀតណាម និងប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងទន្លេមេគង្គ ធ្វើឱ្យមានការប្រកួតប្រជែង ប្រសិនបើមិនអាចតាមដានផលិតផលតាមខ្សែច្រវ៉ាក់ផ្គត់ផ្គង់បាន”។

គំនិតផ្តួចផ្តើមដើម្បីសម្អាតខ្សែច្រវ៉ាក់ផ្គត់ផ្គង់កំពុងត្រូវបានអនុវត្តតាមមាត្រដ្ឋានផ្សេងៗគ្នា។ នៅប្រទេសវៀតណាម រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយវិស័យកៅស៊ូ (និងឈើ និងកាហ្វេ) ក្នុងការរៀបចំសម្រាប់ EUDR។ គោលនយោបាយថ្មីត្រូវបានបង្កើតឡើង និងបានប្រមូលធនធានដើម្បីរៀបចំក្រុមហ៊ុនកៅស៊ូដើម្បីឆ្លើយតបនឹង EUDR ។ ក្រុមហ៊ុនកៅស៊ូទាំងរដ្ឋ និងឯកជនកំពុងព្យាយាមសម្អាតខ្សែច្រវ៉ាក់ផ្គត់ផ្គង់របស់ពួកគេ។ Mai Vinh ដែលជាក្រុមហ៊ុនឯកជននៅប្រទេសវៀតណាមឥឡូវនេះកំពុងសហការជាមួយអ្នកដាំកៅស៊ូខ្នាតតូចជាង 3,000 ក្នុងការផលិត NR ដែលអនុលោមតាម EUDR សម្រាប់អ្នកទិញនៅអឺរ៉ុប។

អ្នកស្រី Mai ដែលដឹកនាំក្រុមហ៊ុន Mai Vinh មានប្រសាសន៍ថា “ការធ្វើការជាមួយកសិករខ្នាតតូច ក្នុងចំនួនច្រើនគឺពិបាក ប៉ុន្តែយើងមិនមានជម្រើសផ្សេងក្រៅពីការសហការជាមួយពួកគេទេ។ ពួកគេគឺជាឆ្អឹងខ្នងរបស់យើង”។

តំណាងក្រុមហ៊ុន Chu Se Kampong Thom Rubber JSC សមាជិកសម្ព័ន្ធឧស្សាហកម្មកៅស៊ូវៀតណាម (Vietnam Rubber Group) ដែលជាសហគ្រាសរបស់រដ្ឋ បានលើកឡើងថាក្រុមហ៊ុនបាននឹងកំពុងជួយដល់សមាជិករបស់ពួកគេ រួមទាំងអ្នកដែលកំពុងប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសឡាវ និងកម្ពុជាក្នុងការរៀបចំសម្រាប់ EUDR ។ ក្រុមហ៊ុន ជី សេ កំពង់ធំ លេចធ្លោជាគំរូអនុវត្តល្អបំផុតសម្រាប់ការអនុលោមតាម EUDR ដ៏ទូលំទូលាយ។ ដោយមានផ្ទៃដីកៅស៊ូចំនួន 16,000 ហិកតានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្រុមហ៊ុនបានវិនិយោគយ៉ាងច្រើនលើបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល ដើម្បីកែលម្អការគ្រប់គ្រងចំការ និងដើម្បីបង្កើនតម្លាភាព និងតាមដានទូទាំងខ្សែច្រវ៉ាក់ផ្គត់ផ្គង់នេះ។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ រហូតមកដល់ពេលនេះ ការខិតខំប្រឹងប្រែងតិចតួចបាននិងកំពុងផ្តោតលើទិដ្ឋភាពឆ្លងព្រំដែននៃពាណិជ្ជកម្ម កៅស៊ូធម្មជាតិក្នុងចំណោមប្រទេសមេគង្គ និងរវាងវៀតណាម និងកម្ពុជា ជាពិសេស។ លោក Phuc To នៃ Forest Trends បាននិយាយថា “ការយល់ដឹងអំពីទិដ្ឋភាពឆ្លងព្រំដែនទាំងនេះមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់ EUDR” ។
លោកស្រី ភាណ សោភ័ណ នាយិកាអង្គការអុកស្វាមប្រចាំនៅកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា “ខណៈពេលដែលការអនុវត្ត EUDR ទំនងជាជំរុញឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងរបៀបដែលកៅស៊ូត្រូវបានផលិត ប្រភពប្រមូលទិញ និងការជួញដូរ និងលើកកម្ពស់និរន្តរភាពនៅក្នុងខ្សែច្រវ៉ាក់តម្លៃកៅស៊ូ កសិករកៅស៊ូខ្នាតតូចអាចនឹងប្រឈមទៅនឹងការផាត់ចេញ ប្រសិនបើពួកគេខ្វះសមត្ថភាពក្នុងការសម្របខ្លួន ឬទទួលបានការគាំទ្រគ្រប់គ្រាន់។” នេះតម្រូវឱ្យមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាពីភាគីពាក់ព័ន្ធពីរដ្ឋាភិបាល វិស័យឯកជន និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល។

លោកស្រីបានបន្ថែមថា “អង្គការអុកស្វាម កំពុងតែធ្វើការសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយអគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ក្នុងការបង្កើតគោលការណ៍ណែនាំកៅស៊ូធម្មជាតិប្រកបដោយនិរន្តរភាពសម្រាប់កម្ពុជា កែសម្រួលសៀវភៅណែនាំអំពីការចូលរួមសហគមន៍ពីប្រទេសវៀតណាមអោយស្របតាមបរិបទច្បាប់របស់កម្ពុជា ផ្តល់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលជំនាញស្តីពីការចូលរួមសហគមន៍ និងសមភាពយេនឌ័រដល់ក្រុមហ៊ុនសមាជិកនៃសម្ព័ន្ធឧស្សាហកម្មកៅស៊ូវៀតណាមនៅកម្ពុជា និងវៀតណាម។ លើសពីនេះ អង្គការអុកស្វាម និងដៃគូរបស់ខ្លួនគាំទ្រដល់ការកៀងគរអ្នកផលិតកៅស៊ូខ្នាតតូច ដើម្បីផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ការចរចារបស់ពួកគេលើតម្លៃជ័រជាមួយពាណិជ្ជករ និងបង្កើនសាមគ្គីភាព និងការចែករំលែកចំណេះដឹងក្នុងវិស័យនេះ” ។

ដោយសារទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាមជុំវិញការផលិត និងពាណិជ្ជកម្មកៅស៊ូធម្មជាតិ និងការកើតឡើងនៃបទប្បញ្ញត្តិគ្មានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើពីទីផ្សារធំៗ វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការទទួលបានការយល់ដឹងរួមអំពីខ្សែច្រវ៉ាក់ផ្គត់ផ្គង់បច្ចុប្បន្ននៃកៅស៊ូធម្មជាតិរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ នៅថ្ងៃទី២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ សិក្ខាសាលាមួយដែលមានចំណងជើងថា “ការលើកកម្ពស់ផលិតកម្មកៅស៊ូប្រកបដោយនិរន្តរភាព ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគនៅកម្ពុជា និងវៀតណាម” ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងនេះ។ សិក្ខាសាលាដែលសហការរៀបចំដោយអង្គការចំនួនបីគឺ អង្គការអុកស្វាមប្រចាំនៅកម្ពុជា សមាគមកៅស៊ូវៀតណាម និង Forest Trends ដែលសិក្ខាសាលានេះរៀបចំឡើងនៅភ្នំពេញ។

សិក្ខាសាលានេះមានគោលបំណងផ្តល់នូវការយល់ដឹងកាន់តែប្រសើរឡើងអំពីការផលិត និងពាណិជ្ជកម្មកៅស៊ូ និងការវិនិយោគលើកៅស៊ូនៅក្នុងប្រទេសនីមួយៗនៃប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាម។ ដើម្បីជូនដំណឹងដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធពីភាគីទាំងពីរទាក់ទងនឹងខ្សែច្រវ៉ាក់ផ្គត់ផ្គង់បច្ចុប្បន្នរវាងប្រទេសទាំងពីរ រួមទាំងទិដ្ឋភាពស្របច្បាប់ និងនិរន្តរភាពនៃខ្សែច្រវ៉ាក់ទាំងនេះ។ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីភាពស្របច្បាប់ និង/ឬហានិភ័យនិរន្តរភាពដែលទាក់ទងនឹងការផលិត និងពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគលើកៅស៊ូក្នុងប្រទេសនីមួយៗ។ និងស្វែងរកឱកាសសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនាពេលអនាគត ដើម្បីសម្រួលដល់ការផលិត និងពាណិជ្ជកម្មស្របច្បាប់ និងនិរន្តរភាពរវាងប្រទេសទាំងពីរ។

អ្នកចូលរួមសិក្ខាសាលានេះ រួមមានតំណាងក្រុមហ៊ុនដាំដុះ និងកែច្នៃកៅស៊ូពីកម្ពុជា និងវៀតណាម ទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍ ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល កសិករកៅស៊ូខ្នាតតូច និងអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតដែលពាក់ព័ន្ធនឹងពាណិជ្ជកម្មកៅស៊ូ និងនិរន្តរភាព៕