បណ្ឌិត ស៊ឺន សំ៖ ថៃប្រើវិធីសាស្ត្រចម្រុះឈ្លានពានកម្ពុជា ក្នុងគោលដៅពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន
ភ្នំពេញ៖ «ផែនការរបស់ថៃផ្តោតលើការវាយលុកកម្ពុជាតាមរយៈវិធីសាស្ត្រចម្រុះ» ក្នុងគោលដៅចម្បងរបស់ថៃគឺការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ទាំងផ្នែកនយោបាយ ទូត និងដែនដី ដោយប្រើប្រាស់ភាពខ្វះខាតនៃឯកភាព ឬភាពរឹងមាំរបស់កម្ពុជាជាចំណុចសំខាន់។ នេះ បើតាម លោកបណ្ឌិត ស៊ឺន សំ អ្នកវិភាគគោលនយោបាយនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ។
ប្រទេសថៃកំពុងប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្ត្រដ៏ស្មុគស្មាញ និងមានការរៀបចំគិតគូរយ៉ាងល្អិតល្អន់ ដើម្បីឈ្លានពានប្រទេសកម្ពុជា។ យុទ្ធសាស្ត្រនេះមិនមែនជាការធ្វើសកម្មភាពដោយចៃដន្យ ឬគ្មានគោលដៅនោះទេ ប៉ុន្តែជាការបែងចែកភារកិច្ចជាក្រុមៗ ដែលមានគោលបំណងច្បាស់លាស់ និងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ជាច្រើនសម្រាប់ប្រទេសថៃ។ គោលដៅចម្បងរបស់ថៃគឺការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ទាំងផ្នែកនយោបាយ ទូត និងដែនដី ដោយប្រើប្រាស់ភាពខ្វះខាតនៃឯកភាព ឬភាពរឹងមាំរបស់កម្ពុជាជាចំណុចសំខាន់។
ផែនការរបស់ថៃផ្តោតលើការវាយលុកកម្ពុជាតាមរយៈវិធីសាស្ត្រចម្រុះ។ ប្រសិនបើថៃអាចឈ្នះនៅក្នុងសមរភូមិទូត នោះថៃនឹងទទួលបានការគាំទ្រ និងទំនុកចិត្តពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។ នេះមានន័យថា កម្ពុជាអាចនឹងបាត់បង់ភាពជឿជាក់ និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ដែលនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសដែលមានភាពឯកោខាងការទូត។
ម៉្យាងវិញទៀត ប្រសិនបើថៃអាចឈ្នះនៅក្នុងជម្លោះផ្នែកយោធា ឬការឈ្លានពានផ្ទាល់ នោះថៃអាចនឹងទទួលបានទឹកដីបន្ថែមពីកម្ពុជា ដែលជាផលប្រយោជន៍ដ៏ធំធេងមួយ ដែលអាចផ្លាស់ប្តូរតុល្យភាពអំណាចក្នុងតំបន់។ការយល់ឃើញថាប្រទេសថៃធ្វើសកម្មភាពបែបនេះដោយ “ឆ្គួត” ឬគ្មានហេតុផល គឺជាការយល់ខុស។ តាមពិត នេះគឺជាផ្នែកមួយនៃចិត្តសាស្ត្រនៃការឈ្លានពាន ដែលត្រូវបានរៀបចំយ៉ាងម៉ត់ចត់ និងមានការគាំទ្រពីផ្នែកផ្សេងៗនៃសង្គមថៃ។
យុទ្ធសាស្ត្រនេះត្រូវបានបែងចែកជាក្រុមៗ ដែលនីមួយៗមានភារកិច្ចជាក់លាក់៖
ក្រុមប្រតិភូទូត៖ ក្រុមនេះធ្វើការនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ដើម្បីបង្កើនឥទ្ធិពល និងការគាំទ្រសម្រាប់ថៃ។ ពួកគេខិតខំបង្ហាញថៃជាប្រទេសដែលមានភាពសុក្រឹត និងស្របច្បាប់ ខណៈពេលដែលព្យាយាមបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់កម្ពុជា ឬធ្វើឱ្យកម្ពុជាហាក់ដូចជាប្រទេសដែលខ្វះសមត្ថភាព ឬមិនស្ថិតស្ថេរ។ ការទូតបែបនេះអាចធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់សម្ព័ន្ធមិត្ត ឬការគាំទ្រពីប្រទេសផ្សេងទៀត។
ក្រុមយោធា៖ ក្រុមនេះត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់តំបន់ព្រំដែន ដើម្បីបង្កើនសម្ពាធ និងបង្ហាញអំណាចយោធា។ ការបន្ថែមកម្លាំងទ័ពនៅតាមព្រំដែន ឬការធ្វើសកម្មភាពឈ្លានពានតូចៗ គឺជាវិធីមួយដើម្បីបង្កភាពតានតឹង និងសាកល្បងប្រតិកម្មរបស់កម្ពុជា។ សកម្មភាពទាំងនេះមិនត្រឹមតែបង្កើនភាពភ័យខ្លាចប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងអាចបង្កឱ្យមានការប៉ះទង្គិចដែលថៃអាចប្រើជាលេសដើម្បីចាត់វិធានការបន្ថែម។
ក្រុមនយោបាយ និងអ្នកស្វែងរកប្រជាប្រិយភាព៖ ក្រុមនេះរួមមានបុគ្គល ឬក្រុមនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសថៃ ដែលប្រើប្រាស់ជម្លោះជាមួយកម្ពុជាជាមធ្យោបាយដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រ និងប្រជាប្រិយភាពក្នុងស្រុក។ ពួកគេអាចនឹងបង្កើតភាពចលាចលនៅតាមព្រំដែន ដូចជាការយកលាមកទៅបាចនៅតំបន់ព្រំដែន ការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍បំពងសំឡេងដើម្បីចាក់សំឡេងរំខាន ឬធ្វើសកម្មភាពផ្សេងទៀតដែលគ្មានសីលធម៌ និងបង្កភាពអន្តរាយ។
សកម្មភាពទាំងនេះមានគោលបំណងធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានអារម្មណ៍អន់ថយ និងបង្កភាពរង្គោះរង្គើខាងផ្លូវចិត្ត ឬសង្គម។ សកម្មភាពទាំងនេះរបស់ថៃមិនមែនជារឿងថ្មីនោះទេ។ ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរបានបង្ហាញពីភាពតានតឹងជាច្រើនលើក ជាពិសេសទាក់ទងនឹងបញ្ហាព្រំដែន ដូចជាជម្លោះនៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ។
ការប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្ត្របែបនេះបង្ហាញថា ថៃមានបំណងចង់ធ្វើឱ្យកម្ពុជាចុះខ្សោយ ទាំងផ្នែកនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសីលធម៌ ដើម្បីឱ្យថៃអាចទទួលបានផលប្រយោជន៍អតិបរមា។
សរុបមក ការឈ្លានពានរបស់ថៃមិនមែនជាការធ្វើសកម្មភាពដោយឯកឯង ឬគ្មានការគ្រោងទុកនោះទេ។ វាជាផ្នែកមួយនៃផែនការដ៏ធំមួយ ដែលមានការចូលរួមពីផ្នែកជាច្រើន ចាប់ពីការទូត យោធា រហូតដល់ការបង្កភាពចលាចលខ្នាតតូច។ កម្ពុជាត្រូវតែប្រុងប្រយ័ត្ន និងមានឯកភាពខាងផ្ទៃក្នុង ដើម្បីទប់ទល់នឹងសម្ពាធទាំងនេះ និងការពារបូរណភាពទឹកដី និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ខ្លួន៕